در دنیای تجارت، قیمت گذاری محصولات از اهمیت زیادی برخوردار است و باید دقت داشت که این کار تنها با یک الگوی ساده انجام نمیشود. قیمت گذاری محصولات با توجه به نوع کسب و کار، مصرف کننده و همچنین وضعیت بازار متفاوت است. صاحبان کسب و کار ها برای اینکه بتوانند استراتژی قیمت گذاری مناسبی برای خود پیاده کنند باید به عوامل مختلفی مانند هزینه رقبا، هزینه تولید، مشتریان هدف و هزینه توزیع توجه داشته باشند تا بتوانند به بیشترین سود دسترسی پیدا کنند. روشهایی که برای قیمت گذاری محصولات و خدمات انجام میشود باید به گونهای باشد که مشتریان ارزش واقعی محصول را درک کنند و به خرید تشویق شوند. در ادامه روشهای مختلفی که برای قیمت گذاری وجود دارند را باهم مرور خواهیم کرد.
روشهای مختلف برای قیمت گذاری
1. روش قیمت گذاری روانی
در روش قیمت گذاری روانی قیمتها به گونهای تعیین میشوند که خریداران احساس میکنند، قیمت مناسبی را برای کالا یا خدمات خود پرداخت کردهاند. در این روش جنبههای روانشناسی نسبت به جنبههای اقتصادی بیشتر مورد توجه است. به طور مثال طبق یک بررسی انجام شده که در رابطه با قیمت یک خودرو و برداشت ذهنی از کیفیت آن بود، مشخص شد افراد تصور میکنند، هرچه قیمت بالاتر باشد، کیفیت نیز بهتر است.
2. قیمت گذاری نفوذی
بسیاری از کسب و کارهای برای آنکه بتوانند در بازار در کوتاهترین زمان ممکن نفوذ کنند، قیمت فروش محصولات خود را بسیار پایین تعیین میکنند. با استفاده از این روش شرکتها شاهد افزایش فروش خواهند بود و به سود مطلوبی میرسند. این روش در بازارهایی که قیمت فروش، کشش بالایی داشته باشد و با کاهش قیمت تقاضا افزایش پیدا میکند، قابل اجرا خواهد بود. با افزایش حجم فروش، هزینههای تولید و توزیع نیز کاهش پیدا خواهد کرد و تغییرات قیمت به گونهای انجام میشود که از نفوذ رقبا جلوگیری به عمل میآید.
3. قیمت گذاری پرستیژی
شرکتها با استفاده از قیمت گذاری پرستیژی ذهنیت و تصویری از کیفیت بالای محصول ارائه شده ایجاد میکنند. این روش معمولا برای کالاهایی مانند عطر، پوشاک، اتومبیل، جواهرات و فرش دستباف مورد استفاده قرار میگیرد.
4. قیمت گذاری مارکاپ
در روش مارکاپ قیمتگذاری محصولات بر اساس یک سود قانونی یا استاندارد از پیش تعیین شده، انجام میشود. برای استفاده از این روش باید اطمینان حاصل کنید که قیمتهای محصولات شما به اندازهای هستند که با تخفیفها، افت حجمی، هزینههای پیش بینی نشده و کاهش قیمتها به سود شما لطمهای وارد نشود. در این روش به طور مثال خرده فروشانی که کالاهای مختلفی دارند، میتوانند برای هر دسته از محصولات خود درصد خاصی را در نظر بگیرند و قیمت محصولات را بر اساس آن تعیین کنند.
5. قیمتگذاری مزایدهای
روش مزایدهای با چکش حراج روشی است که در آن فروشنده با انتشار آگهی و اطلاع رسانی خبر از فروش محصول خود میدهد و سپس با تعیین زمان مشخص و دریافت پیشنهادهای مشتریها اقدام به برگزاری مزایده و فروش محصول خواهد کرد.
6. قیمتگذاری رهبر
در روش قیمت گذاری رهبر تلاش شرکتها بر این است که با استفاده از قیمتی جلب کننده و چشمگیر برای یک محصول مشتریان رقیب را جلب کنند. این روش یک استراتژی قیمتگذاری است که برای یک یا چند محصول قابل اجرا بوده و در آن شرکت این محصولات را به پایینترین قیمتی که میتواند به فروش میرساند، حتی گاهی ممکن است قیمت محصول آنقدر پایین آید که سودی عاید شرکت نشود. این روش زمانی موفقیتآمیز خواهد بود که محصولات دیگر با قیمت مناسبی به فروش برسند و شرکت به سود مورد نظر خود دسترسی یابد.
7. قیمتگذاری پرمایه و گران
زمانی که یک محصول جدید به بازار عرضه میشود با استفاده از روش قیمتگذاری پرمایه و گران میتوان قیمت آن را تعیین کرد. هدف از این روش به دست آوردن سود بالا برای دورههایی کوتاه مدت است که با ورود رقبا برای حفظ افزایش سهم بازار قیمتها کاهش مییابد و در سطح قیمت رقبا قرار خواهد کرد. این روش فرصتی را ایجاد میکند تا سرمایهگذاریهایی که برای تولید و معرفی محصولات جدید به بازار شده است، تا حدی جبران شود.
8. قیمتگذاری گروهی
زمانی که یک شرکت بیش از یک محصول در رشتههای مختلف داشته باشد، میتواند از روش گروهی برای قیمتگذاری آنها استفاده کند. صف بندی عبارتی است که برای این روش از آن استفاده میشود و به معنای ایجاد تعداد محدودی سطح قیمت است که کل خط تولید و محصول را پوشش میدهد. به طور مثال یک فروشگاه پوشاک برای محصولات مختلف خود ردیفهای قیمتی مختلفی در نظر میگیرد و مشتریان با توجه به بودجهای که دارند، به طرف ردیفهای قیمت خواهند رفت و محصول مورد نظرشان را خریداری میکنند. حد نهایی صف بندی قیمت را قیمت گذاری یکسان مینامند و در آن تمام محصولات به یک قیمت فروخته میشوند.
9. قیمت گذاری به روش فروش فوری و ناگهانی
فروش فوری و ناگهانی روشی فوقالعاده برای تعیین قیمت است زیرا این روش مبتنی بر اصول روانشناسی بوده و بازخورد مثبتی میتوان از آن به دست آورد. بسیاری از مشتریان از این روش استقبال میکنند زیرا میدانند ممکن است موجودی فروشگاه مورد نظرشان حتی تا زمان تعیین شده نیز ادامه پیدا نکند.
10. قیمتگذاری محصولات به روش رقابتی
امروزه به دلیل تعدد فروشگاهها مشتریان معمولا به دنبال کالایی هستند که بتوانند با مناسبترین قیمت آنها را تهیه کنند. این موضوع باعث شده تا بسیاری از خرده فروشان اقدام به ارائه محصولات خود با قیمت مناسبتر و کیفیت بهتر نمایند. خرده فروشانی که از این روش استفاده میکنند، یک سر و گردن از رقبای خود بالاتر خواهند بود.
11. روش قیمتگذاری تخفیف یا کاهش قیمت
در حال حاضر در بازارهای رقابتی معمولا هزینه نگهداری از یک محصول قدیمی در انبار بسیار بیشتر از فروش آن محصول با تخفیف است. بسیاری از کارشناسان فروش بر این باور هستند که همیشه در پایان یک فصل یا با ورود محصولات جدید با استفاده از تخفیف و حراج میتوان محصولات قدیمی را آسانتر به فروش رساند و به سود مناسبی دست یافت.
12. قیمت گذاری به روش جغرافیایی
در این روش با توجه به اینکه عرضه کالا در مناطق مختلف، متفاوت است و بر اساس ویژگی هر منطقه فروش، یک قیمت خاص در نظر گرفته میشود. این قیمت گاهی با توجه به نرخ تورم یا افزایش تقاضا افزایش داده میشود و گاهی کاهش مییابد. با توجه به این موضوع کسب و کارها میتوانند برای مقابله با افزایش هزینه از توصیه کارشناسان بازاریابی و تبلیغات استفاده کنند تا بتوانند قیمتها را کنترل کنند که با این عمل به نوعی قیمت کالا از خدمات کالا جدا میشود.
13. قیمتگذاری تبلیغاتی
گاهی اوقات بسیاری از کسب و کارها برای تبلیغ کالا، قیمت فروش آن را به صورت موقت زیر قیمت تمام شده تعیین میکنند و به نوعی با قربانی کردن بعضی از کالاها سعی در فروش سایر اقلام خود خواهند کرد که در مناسبتهای خاص با حراج کالای مورد نظر و ارائه خدمات پس از فروش به صورت رایگان نظر مشتریان را جلب میکنند.
درنتیجه، با توجه به روشهای مختلفی که برای قیمت گذاری وجود دارند، میتوان گفت که انتخاب روش مناسب قیمت گذاری بسیار مهم و حیاتیست و باید با دقت و برنامهریزی انجام شود. هرچند هدف نهایی انتخاب روش قیمتگذاری، دستیابی به بیشترین سود و جلب مشتریان است، اما باید به عوامل مختلفی نظیر نوع کسب و کار، مصرفکننده و وضعیت بازار توجه داشت.
استفاده از روش مناسب قیمتگذاری میتواند به کسب و کار کمک کند تا به رقابتیترین قیمتها، استراتژیهای فروش منطقی و جذاب و در نتیجه به بالاترین سود برسد. از طرفی، توجه به نیازها و ترجیحات مشتریان و ارزش واقعی محصولات نیز بسیار حائز اهمیت است تا بتوان بازار هدف را به درستی جذب و حفظ کرد.
اگر صاحب کسب و کاری در بازار فعلی ایران هستید ، به خوبی می دانید پس از انتخاب روش مناسب برای قیمت گذاری کالاها، دغدغه بعدی چگونگی بروزرسانی قیمت و اعلام قیمت های جدید به مشتریان و در کل مدیریت نوسان قیمت هاست. در این ارتباط مقاله زیر را مطالعه کنید :